h
Programma 2014-2018

Hfdst 1b – Zorgtaken

Vanaf 2015 wordt de gemeente verantwoordelijk voor drie belangrijke zorgtaken: de jeugdzorg, de zorgtaken van de AWBZ  en de Participatiewet.  Deze taken worden bij de gemeenten over de schutting gegooid zonder dat daar genoeg geld tegenover staat. De gemeenten hebben noch de expertise noch de financiële middelen in huis om deze taken goed uit te voeren. De decentralisatie-opgave van het kabinet komt dus neer op een keiharde bezuinigingsronde vanuit Den Haag. De gemeente Rheden verzet zich niet, maar is juist volop bezig met de voorbereidingen, met kadernota’s, visies en experimenten. 

 

Zorgtaken over de schutting

Jeugdzorg

De jeugdzorg wordt een verantwoordelijkheid van de gemeente. Op het bordje van de gemeente komen dan onder meer de provinciale jeugdzorg, de jeugdbescherming en jeugdreclassering. In de gemeente Rheden gaat het om meer dan 500 jongeren, die hier mee te maken hebben. Ook wordt de gemeente verantwoordelijk voor de jeugd-ggz en de zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jeugd. 
 
AWBZ
De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten wordt onderdeel van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), waarvan de gemeente de uitvoerder is. De invulling van die zorg kan per gemeente sterk gaan verschillen. In de gemeente Rheden gaat het om meer dan 1500 inwoners, die deze zorg nodig hebben (incl. persoonlijke verzorging).
 
Participatiewet
De uitvoering van de Participatiewet wordt overgeheveld naar de lokale overheden, waarmee de Wet Werk en Bijstand, de Sociale Werkvoorziening en de Wajong grotendeels een gemeentelijke taak worden. De gemeente Rheden wordt hiermee verantwoordelijk voor  een doelgroep van ruim 1300 inwoners.
 
Dit zijn de plannen zoals bekend op 1-1-2014. Deze plannen moeten nog door de Tweede Kamer worden goedgekeurd. De lokale cijfers zijn gegevens uit 2012.
 
De gemeenten – vele zitten nu al in financieel zwaar weer door allerlei bezuinigingen – krijgen veel te weinig geld om deze nieuwe extra taken uit te voeren. De totale bezuiniging die gemeenten moeten doorvoeren is 4,5 miljard! Dat dwingt de gemeenten tot afbraakbeleid. De SP blijft zich hier fel tegen verzetten. De gemeente Rheden heeft al gezegd de taken te willen uitvoeren voor het geld dat beschikbaar wordt gesteld.  Wanneer de budgetten door het rijk niet voldoende zijn en niet voldoende verhoogd worden, vindt de SP dat de gemeente geld moeten reserveren om de bezuinigingen op te vangen. Voorkomen moet worden dat kwetsbare inwoners de dupe worden en tussen de wal en het schip vallen. 
 
Gemeenten krijgen beleidsvrijheid bij het uitvoeren van zorgtaken. Hierdoor zullen er verschillen tussen gemeenten ontstaan en rechtsongelijkheid. De gemeente bepaalt straks of en zo ja welke zorg of ondersteuning er nodig is verdwijnt. De SP vindt dat het recht op zorg behouden moet blijven. 
 
Om de nieuwe taken te kunnen uitvoeren wordt er door het kabinet aangestuurd op samenwerking tussen gemeenten. De gemeente Rheden werkt hiervoor samen met meer dan tien andere gemeenten. Regionale samenwerking kan kosten besparen en de kwaliteit van de dienstverlening verbeteren. Samenwerking mag echter niet betekenen dat een regionaal bestuur de lokale bevoegdheden overneemt en dat de gemeente geen invloed meer heeft. De gemeenteraad moet zeggenschap hebben over de belangrijke zorgtaken.
 
Voor het uitvoeren van de taken zal één gezamenlijk budget aan de gemeente worden toegekend. De SP is daar geen voorstander van. Je weet zo niet meer hoeveel geld voor welk doel binnenkomt en je kunt dus niet meer controleren of het geld goed besteed wordt. Wat de SP betreft worden de budgetten geoormerkt, dus een eigen budget voor elke taak. Geld dat voor deze zorgtaken bestemd is mag dus niet aan andere zaken worden besteed. 
 
Wat willen wij:
  • Breed verzet tegen de plannen van de drie decentralisaties. 
  • Geld  reserveren om de bezuinigingen op te vangen om te voorkomen dat inwoners tussen de wal en het schip vallen.
  • Behoud van het recht op zorg.
  • Zeggenschap van de gemeenteraad bij regionale samenwerking.
  • De budgetten voor de gedecentraliseerde taken worden geoormerkt.
Jeugdzorg
De SP is er altijd een voorstander van geweest dat de jeugdzorg dichtbij de mensen wordt uitgevoerd. Het tempo waarmee de taken nu bij de gemeente over de schutting worden gegooid, de voorwaarden waaronder en de gigantische bezuinigingen zijn echter onaanvaardbaar. 
 
Alle jongeren en gezinnen met een probleem kloppen straks bij de gemeente aan voor hulp. De gemeente gaat bepalen (indiceren) welke ondersteuning of zorg een kind of jongere en het gezin krijgt. Het is maar de vraag of de gemeente Rheden voldoende kennis heeft over de problematiek van opgroeiende kinderen. Omdat iedere gemeente eigen beleid mag maken, in samenwerking met andere gemeenten, zal er sprake zijn van rechtsongelijkheid.
 
De nieuwe taak leidt mogelijk tot nieuwe vormen van bureaucratie, waarbij de professionele autonomie van de jeugdzorgmedewerkers beperkt dreigt te worden. Door de landelijke bezuinigingen komen lonen en arbeidsvoorwaarden van de jeugdzorgmedewerkers onder druk te staan.
 
De SP wil dat de indicatiestelling gedaan blijft worden door professionals en zal inzetten op preventie en vroegtijdige signalering. Consultatiebureaus, scholen en artsen vervullen daarin een belangrijke taak. Door vroeg ingrijpen en hulp te bieden bij opvoedings- en ontwikkelingsproblemen kan vaak voorkomen worden dat later grotere problemen ontstaan. Maar ook jongeren met grote problemen kunnen op professionele begeleiding en vakkundige hulp rekenen. De gemeente moet garanderen dat iedere jongere en/of ouder die jeugdzorg nodig heeft de noodzakelijke zorg ook krijgt. We besparen bureaucratische kosten, door zoveel mogelijk met (wijk)teams te werken die zorg op maat over de gezinnen in de wijk of het dorp kunnen verdelen.
 
 
Wat willen wij:
  • Bezuinigingen op het budget voor de jeugdzorg wijzen wij af.
  • Behoud van het recht op zorg.
  • Professionals bepalen welke zorg of ondersteuning er nodig is.
  • Jeugdzorggelden moeten geoormerkt worden. Geld dat voor jeugdzorg gereserveerd is, moet ook daadwerkelijk aan jeugdzorg besteed worden.
  • Marktwerking in de jeugdzorg wijzen we af. Jeugdzorg wordt niet openbaar aanbesteed.
Zorgtaken AWBZ-WMO
Persoonlijke verzorging, dagbesteding en begeleiding worden taken van de gemeente. Onder persoonlijke verzorging valt de hulp die mensen nodig hebben bij het uit en in bed gaan, douchen, aankleden en eten. Onder dagbesteding en begeleiding valt de groep mensen die door ouderdom, verstandelijke beperking, psychische problematiek of lichamelijke beperking naar een dagbestedingscentrum gaan of begeleiding krijgen.  Veel gemeenten hebben onvoldoende kennis over deze zorgtaken. Ook hier treedt rechtsongelijkheid op omdat iedere gemeente haar eigen beleid mag gaan maken. 
 
Gemeenten gaan bepalen (indiceren) welke ondersteuning of zorg iemand krijgt, het recht op zorg vervalt. Dit leidt tot nieuwe bureaucratie in de gemeente en kan tot enorm hoge uitvoeringskosten leiden. Door de landelijke bezuinigingen op de AWBZ komen lonen en arbeidsvoorwaarden van de zorgmedewerkers onder druk te staan. 
 
De visie van de gemeente Rheden is dat mensen eerst een beroep moeten doen op hun eigen familie of netwerk, vrijwilligers of mantelzorgers dus, voordat ze bij de gemeente aankloppen. De SP vreest dat dit een te zware belasting is voor de samenleving. Wie geen aanspraak kan maken op ‘eigen kracht’ of eigen netwerk valt zo tussen de wal en het schip. Zorg moet door professionals worden uitgevoerd met fatsoenlijke salarissen en goede arbeidsvoorwaarden, bij voorkeur door kleinschalige organisaties, zoals Buurtzorg. 
 
De voorgestelde landelijke bezuinigingen van 40% op de huishoudelijke hulp vindt de SP te gek voor woorden. Juist deze vorm van hulp kan er voor zorgen dat mensen langer zelfstandig kunnen wonen en geen aanspraak hoeven te maken op duurdere zorgvoorzieningen. 
 
De SP wil dat de gemeente stopt met de Europese aanbesteding van zorg. Zorgaanbieders werken voortaan rechtstreeks onder regie van de gemeente en houden zich aan gemaakte afspraken wat betreft arbeidsvoorwaarden voor personeel en de te leveren zorg. Wanneer een andere organisatie het werk gaat uitvoeren wordt al het uitvoerende personeel onder dezelfde arbeidsvoorwaarden overgenomen. We werken alleen samen met zorgaanbieders waarvan de bestuurders niet exorbitant worden beloond.
 
Wat willen wij: 
  • De bezuinigingen op persoonlijke verzorging, dagbesteding en begeleiding wijst de SP af.
  • Geen overheveling van zorgtaken naar de gemeente. Verbeter de AWBZ: stop met marktwerking, laat professionals hun werk doen en bespaar door efficiënter te werken.
  • Oormerken van het geld voor de zorgtaken.
  • Het recht op zorg moet gegarandeerd blijven.
  • Rhedense ouderen, chronisch zieken en gehandicapten krijgen de zorg die ze nodig hebben en zullen niet de dupe worden van landelijk beleid.
  • Geen gedwongen inzet (tegenprestatie) van werkelozen en vrijwilligers bij het uitvoeren van professionele zorgtaken. 
  • Voldoende ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers; overbelasting voorkomen.
  • De mogelijkheden voor een persoonsgebonden budget (PGB) behouden.
  • Geen bezuiniging van 40% op thuiszorgtaken.
  • Fatsoenlijke salarissen en arbeidsvoorwaarden voor thuiszorgmedewerkers; geen alphahulp-constructies.
Participatiewet
Door het samenvoegen van de Wajong, WSW en bijstand wordt de gemeente verantwoordelijk voor veel mensen met een arbeidsbeperking. Dit gaat gepaard met flinke bezuinigingen en veranderingen, waardoor niet iedereen op maat kan worden begeleid. Juist de verschillen tussen deze doelgroepen maken dat maatwerk nodig is. 
 
De sociale werkplaatsen zullen op termijn gaan sluiten. Ook Sociale Werkvoorziening Presikhaaf kan niet in de huidige vorm blijven bestaan. Er komen hierdoor minder mogelijkheden voor mensen die een beschutte werkplek nodig hebben. Niet iedereen kan werken op een reguliere werkplek. Mensen met een Wajong-uitkering worden herkeurd. Naar verwachting zullen veel jonggehandicapten in de bijstand terecht komen, omdat ze (deels) arbeidsgeschikt bevonden worden, maar geen passend werk voor hen beschikbaar is.
 
De bijstandsuitkering wordt de komende 20 jaar verlaagd door eerdere kabinetsplannen. De Wet Werk en Bijstand wordt bovendien verder aangescherpt. De nieuwe beleidsmaatregelen betekenen onder andere dat mensen als verplichte tegenprestatie werk moeten gaan doen met behoud van uitkering. In plaats van nieuwe banen te scheppen, dreigen er hierdoor reguliere arbeidsplaatsen te verdwijnen. Denk daarbij vooral aan de groenvoorziening en thuiszorg. 
De invoering van de tegenprestatie zal leiden tot werken onder het minimumloon en verlies van sociale rechten. Het kan niet zo zijn dat mensen die eerst een reguliere baan hadden tegen een bijstandsinkomen in hun oude beroep ‘te werk gesteld’ worden. De SP vindt dat werk met behoud van uitkering alleen tijdelijk mag zijn, goed begeleid moet worden en een duidelijk perspectief moet bieden op een reguliere baan.  
 
Wat willen wij: 
  • Niet korten op inkomens, begeleiding en opleiding van mensen met een arbeidsbeperking.
  • De sociale werkplaatsen open houden voor mensen die een beschutte werkplek nodig hebben of hiervoor een lokale voorziening treffen.
  • Een quotum voor werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen; ook de gemeente Rheden neemt hierin haar verantwoordelijkheid.
  • Een gemeentelijk of regionaal leerwerkbedrijf dat zich richt op arbeidsbemiddeling en eerlijke banen; waar mogelijk een aanbod van leerwerkplekken bij gesubsidieerde instellingen en verenigingen.
  • Werken moet lonen: geen werk met behoud van uitkering, tenzij er sprake is van een training of opleiding voor een baan, en er uitzicht bestaat op uitstroom naar regulier werk met een arbeidscontract. 

U bent hier